Γραφικές παρτιτούρες

Ηλικία

Τα παιδιά που πραγματοποίησαν τη δράση ήταν τότε στην τρίτη τάξη. Η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλες τις ηλικίες.

Υλικά

Μουσικά όργανα (αν υπάρχουν) φωνή, σώμα και οτιδήποτε παράγει ήχο.

Χρόνος

Δύο ωριαία μαθήματα σχολείου τουλάχιστον

   

Περιγραφή της διαδικασίας

Κουβεντιάζουμε σχετικά επιγραμματικά για τις γραφικές παρτιτούρες: οι γραφικές παρτιτούρες είναι ένας τρόπος για να γράφουμε τη μουσική διαφορετικός από την κλασσική παρτιτούρα με το πεντάγραμμο, τις νότες, τις παύσεις και τα κλειδιά!
Είναι ένας τρόπος να αποτυπώσουμε τον ήχο χρησιμοποιώντας σχήματα, χρώματα, σύμβολα αλλά καμία φορά και κλασική μουσική σημειογραφία!
Οι γραφικές παρτιτούρες δημιουργήθηκαν ήδη το 1950 από συνθέτες
όπως ο Πεντερέτσκι, ο Στοκχάουζεν, ο Ξενάκης ο Λίγκετι και πολλοί άλλοι!, Φτιάχνουμε μία γραφική παρτιτούρα στο πίνακα (αν υπάρχει) και κουβεντιάζουμε για τον τρόπο που μπορεί να αποδωθεί σε σχέση με τις δυναμικές, την ταχύτητα, το ύφος, την πυκνότητα κτλ. Έπειτα φτιάχνουμε ομάδες. Δίνουμε στα παιδιά μεγάλα κομμάτια στρατσόχαρτο χρώματα και χώρο για να δουλέψουν. Αν υπάρχουν όργανα ή ηχητικά αντικείμενα τους αφήνω να επιλέξουν. Συνήθως προτρέπω τα παιδιά να πειραματιστούν πρώτα με τη φωνή και το σώμα τους και τους αφήνω να διαλέξουν όργανα και ηχητικά αντικείμενα σε μία επόμενη συνάντηση έτσι ώστε να διαθέσουν τον χρόνο τους όχι δοκιμάζοντας τις επιλογές του οργάνου, αλλά δοκιμάζοντας τις ομαδικές επιλογές. Ανάλογα λοιπόν με το πόσο εξοικειωμένα είναι τα παιδιά μεταξύ τους και με τα ηχητικά αντικείμενα η διαδικασία προσαρμόζεται. Στη συνέχεια παρουσιάζει η μία ομάδα στην άλλη το υλικό, ηχογραφούμε.

Σκοπός δραστηριότητας

Οι σκοποί της δραστηριότητας είναι πολλοί:

• να προσεγγίσουν τα παιδιά τον ήχο και τη μουσική τελικά με περισσότερη ευαισθησία
• να αισθανθούν ότι η μουσική δεν είναι κάτι αφηρημένο στο οποίο συμμετέχουμε μόνο ως ακροατές. Αντίθετα είναι κάτι που μπορούμε να κάνουμε όλοι, έχει ενδιαφέρον και μάλιστα έχει και πλάκα
• να δουλέψουν ομαδικά
• έρχονται σε επαφή με την σύγχρονη τέχνη βιωματικά
• να επαναδιαπραγματευτούν με το σώμα τους ως καλλιτεχνικό υλικό
• να ανακαλύψουν ότι η τέχνη υπάρχει στα πιο καθημερινά πράγματα
• να παίξουν

Σχόλια / Συμβουλές / Παρατηρήσεις

Όσον αφορά τις ομάδες: βοηθάμε στη δημιουργία ομάδων γιατί τα παιδιά επιλέγουν πάντα εκείνους με τους οποίους κάνουν παρέα.  Οι ομάδες αν πρόκειται για τάξη κάθε φορά αλλάζουν. Αν πρόκειται για μία ομάδα στην οποία τα παιδιά δεν γνωρίζονται αρκετά καλά, προσπαθώ να κάνω τουλάχιστον μεικτές ομάδες σε σχέση με τα φύλα. Η ομαδική δουλειά μπορεί να είναι φοβερά δημιουργική διαδικασία αλλά μπορεί κάποιες φορές να είναι και καταπιεστική. Η εξοικείωση με την ομαδική δουλειά ακόμη και όταν έχει προστριβές, είναι φοβερά ευεργετική για τα παιδιά καθώς «αναγκάζονται» άλλοτε να πάρουν πρωτοβουλίες και άλλοτε να κάνουν πίσω.
Επίσης όσον αφορά την παρουσίαση: γίνεται ξεκάθαρο σε όλες/όλους ότι η δουλειά των συμμαθητών μας δεν είναι υπό κρίση. Θέλουμε τα παιδιά να αισθανθούν άνετα να παρουσιάσουν το υλικό τους. Επίσης δεν είναι θέμα ωραίου ή άσχημου, όπως είπε πρόσφατα ένας μαθητής σε ένα σχολείο: «στην τέχνη δεν υπάρχει ωραίο άσχημο»!